Kına Nedir ? Kimlere Kına Yakılır ?

Kına ağacının yapraklarının kurutulmasıyla  elde edilen boyar maddeye kına denir. Kına yapmak,  İslâm geleneklerinden biridir. Geçmişten günümüze kadar bir çok kültürün örf ve adetleri arasında kına yakma geleneği vardır.

Kına, örf ve adetler dışında kadınların sağlık ve kişisel bakımda kullandıkları bir malzemedir de. Bir çok tıbbi sorunun çözümünde kullanıldığı gibi kadınların cilt bakımlarında ve saç boyama da sık tercih ettikleri bir seçenektir.
Kına kimlere yakılır sorusuna gelince; geleneksel türk adetlerinde kına genelde 3 kişiye yakılır.

1. Kurbanlık koçlara kına yakılır, Allah ‘a kurban olsunlar diye.

2. Evlenecek kızlara kına yakarlar, eşine kurban olsun, ona sağdık olsun diye.

3. Askere giden erkeklere kına yakılır, vatana kurban olsunlar diye.

Askere giden erkeklere kına yakılır. Nedeni vatan uğruna kurban olsun diye. Vatanı için seve seve canını vermekten çekinmesin, vatana kurban olsun diye askerlere kına yakılır. Genelde askere giden yiğitlerin ellerine kına yakılır. Bununla ilgili “Kınalı Ali” destanını özetleyecek olursak;

Mehmet’i askere çağırırlar. Bütün köylü, onu davulla zurnayla, dualarla uğurladı.
Acemilik günlerinde yeni gelen askerleri kontrol eden komutan, askerler arasında gezinirken saçlarına ve ellerine kına yakılmış bir çocuk görür. Bunun üzerine komutan merakla;
“Adın ne senin evlâdım?” der.
Çocuk “Ali” diye cevap verir.
“Nerelisin?” der.
Ali, “Tokat, Zile’denim.” diye cevaplar.
“Peki evlâdım bu saçlarının hali ne, ellerinin hali ne?” diye sorar.
Ali “Anam cepheye gelirken kına yaktı, komutanım!” der.
“Neden?” der komutan.
Ali “Bilmiyorum, komutanım.” der.
Komutan bunun üzerine;
-Öyleyse anana mektup yaz. Benden de selâm söyle. Avucuna ve saçlarına niçin kına yaktığını sor, öğren bakalım, dedi. 

Ali, hemen o akşam mektup yazdı. Gelen cevapta şöyle diyordu: 

"Sevgili oğlum, mektubunu aldık. Hepimiz de çok sevindik. Avucuna yaktığım kınayı sormuşsun. Komutanına selâm söyle. Gözlerinden öperim. Hayır duaları ederim. Allah hepinize güç kuvvet versin. Komutanına de ki; bizde üç şey için kına yakılır: Gelinlik kızlara kına yakarız, evine barkına sahip olsun diye. Kurbanlık koyunlara kına yakarız, Allah'a kurban olsun diye. Bir de yavrum, askere giden yiğitlere kına yakarız biz. Kına yakarız ki, vatana kurban olsun diye. Dedeni Balkanlar'da amcanı da Çanakkale'de kurban verdik. Gerekirse sen de bu vatana kurban olacaksın evladım." 

Bu cevap, komutanı çok duygulandırmış, gözleri dolu dolu olmuştu.
Bu hikayeden de anlaşılacağı üzere kına; türk kültüründe gerçekten önemli bir değere sahiptir.